همه چیز درباره انواع نان؛ ویژگی‌ها، مواد اولیه و روش‌های پخت

نان، یکی از قدیمی‌ترین و پرمصرف‌ترین مواد غذایی در سراسر جهان است که در فرهنگ‌های مختلف به شیوه‌های گوناگون تهیه و مصرف می‌شود. در ایران نیز نان نقش مهمی در سفره‌های روزانه مردم دارد و تنوع بالای آن نشان‌دهنده قدمت و اهمیت این ماده غذایی در زندگی ماست. از نان‌های سنتی مانند سنگک و بربری گرفته تا نان‌های حجیم و صنعتی، همه نیازمند تجهیزات تخصصی و کارآمد هستند. استفاده از دستگاه نانوایی‌ مناسب، کیفیت پخت نان را به طرز چشمگیری افزایش داده و فرآیند تولید را بهینه می‌کند. در این مقاله به بررسی انواع نان، نحوه تولید، خواص و محبوب‌ترین نمونه‌های آن در ایران و جهان می‌پردازیم.

دسته بندی انواع نان

نان ها در سه دسته کلی حجیم و نیمه حجیم و مسطح قرار دارند و هر کدام از این دسته بندی ها دارای زیر مجموعه هایی هستند که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

نان‌های حجیم

این نان ها در سه نوع بدون قالب، پارویی به‌هم‌چسبیده و قالبی تولید می‌شوند:

نان قالبی: پخته‌شده در قالب با شکل منظم و مغزپخت یکنواخت. معروف‌ترین نوع آن نان تست است.

نان بدون قالب: پوسته‌ای یکنواخت و ترد به دلیل تماس کامل با حرارت، با احتمال کپک‌زدگی کمتر. مانند نان ساندویچ، همبرگر، بروتشن، چیاباتا و ویانا.

نان پارویی به‌هم‌چسبیده: به‌صورت چانه‌های متصل پخته شده، با احتمال کپک‌زدگی بالا و زمان پخت طولانی‌تر. مانند نان صبحانه فرانسوی و فوکاچیا.

نان نیمه حجیم

نان‌های نیمه‌حجیم در انواع مختلفی مثل نوع سنتی، مسطح، سنگک، لواش و تافتون تولید می‌شوند:

نان سنتی: متنوع و متناسب با ذائقه مناطق مختلف ایران، مانند سنگک، بربری و نان روغنی. نان سنگک از آرد سبوس‌دار تهیه شده و بسیار محبوب است.
نان مسطح: نان‌هایی با ضخامت کمتر از 2.5 سانتی‌متر و بافت متخلخل، مانند سنگک و تافتون.
نان لواش: نانی نازک، سفید و ترد با ماندگاری بالا که با دستگاه های مدرن مثل دستگاه پخت نان لواش تولید میشود .
نان تافتون: ضخیم‌تر از لواش، بدون جوش شیرین، از قدیمی‌ترین نان‌های ایران، قابل پخت در تنور دوار و دستگاه پخت نان تافتون صنعتی.

معروف ترین نان های ایرانی

نان در ایران ریشه ی قدیمی دارد و اکثرا غذاهای سنتی ایرانی با نان سرو می شوند. نان در ایران معمولا به شکل نازک و عموما با آرد گندم تهیه می شود ولی در حاشیه خلیج فارس بصورت ضخیم تر و در شمال کشور اکثرا با آرد برنج تهیه می گردد.. 

در ایران نان های سنتی بر اساس چهار ویژگی اصلی دسته بندی می شوند، این ویژگی ها عبارت است از: نوع غله به کار برده شده در نان مانند گندم، جو، برنج، ذرت و..، حجم نان که می تواند مثل نان کماج حجیم و یا مثل نان لواش نازک باشد، نحوه پخت و طبخ نان که می توان از تنور، کماج،‌ ساج و یا دیگ استفاده کرد و اجزای تشکیل دهنده نان که ساده و یا از ترکیباتی مانند سیب زمینی و سبزی برای تهیه نان استفاده کرد. 

در ادامه نیز با سه نوع از نان های محبوب و پر مصرف کشورمان ایران آشنا می شوید:

نان لواش و نان تافتون

این نان ها جزو محبوب ترین و پر مصرف ترین نان ها در ایران هستند و تفاوت چندانی با هم ندارند، نان تافتون از آرد سفید و گندم کامل تهیه می شود و ضخامت آن نسبت به لواش کمی بیشتر است ولی لواش از آرد سفید تهیه می شود و ضخامت کمی دارد. اغلب نانوایی ها برای پخت نان لواش از تنور نانوایی و دستگاه خمیر پهن کن استفاده می کنند.

نان سنگک

نان سنگک دومین نان پرطرفدار بین ایرانیان است و از آرد سبوس دار تهیه می شود به همین خاطر رنگ آن کمی تیره تر است.نان سنگک با ضخامت حدود 3 الی 5 میلی متر و با طول حدود 70 سانتی متر پخته می شود و دارای تنور مخصوصی که با آجر ساخته شده و داخل آن پر از سنگریزه هایی است که با یک مشعل داغ می شوند تشکیل شده است.

نان بربری

نان بربری که از زمان قاجار و یا پیش تر از آن در ایران پخته می شده طرفداران بسیار زیادی دارد. این نان که امروزه هم به صورت سنتی و هم به صورت صنعتی در تنور دوار سه متری پخته می شود و ضخامتی حدود 3 الی 4 سانتی متر و طول 70 سانتی متر دارد.

نان بربری دارای طعم و بوی ویژه ای است که ناشی از استفاده از ترکیب آب و مقدار کمی جوش شیرین است که پیش از پخت به وسیلهٔ نانوا روی خمیر نان مالیده می‌شود.

نان های مخمری

نان‌های مخمری از محبوب‌ترین نان‌ها در جهان هستند که با استفاده از مخمر تهیه می‌شوند. در ادامه چند نان معروف مخمری معرفی شده است:

باگت فرانسوی: نانی ترد با مواد اولیه آرد، آب، مخمر و نمک، پخته‌شده روی تابه سوراخ‌دار یا اجاق.

نان چله (اسرائیل): تهیه‌شده از آرد سفید، آب، شکر، نمک، تخم‌مرغ و مخمر، پخته‌شده در فر.

نان چاودار (اروپا): نانی با آرد چاودار، شیر، شکر، نمک، روغن، روگن و مخمر، پخته‌شده در فر.

نان سیب‌زمینی: ترکیبی از سیب‌زمینی، آرد، سبزی معطر، کره، فلفل سیاه، زردچوبه و نمک، پخته‌شده روی تابه گریل.

مافین انگلیسی: نانی نرم با آرد گندم، کره، شکر، نمک، تخم‌مرغ، شیر و مخمر، مناسب صبحانه و پخته‌شده در فر.

بیگل لهستان: نانی ترد با آرد گندم، آب، نمک و مخمر، ابتدا در آب جوش پخته و سپس در فر برشته می‌شود.

انواع نان با خمیر ترش

خمیر ترش یک روش قدیمی و طبیعی بود که از آن برای ور آمدن و حجیم شدن نان استفاده می کردند ولی امروزه از مخمر برای این عمل استفاده می کنند که روشی سریع تری برای به عمل آوری خمیر نان است. 

خمیر ترش دارای خواص فراوانی است و از ترکیب آرد و آب و استراحت این ترکیب برای چند روز در دمای اتاق آماده می شود و به خاطر وجود باکتری های طبیعی و مخمر های طبیعی موجود در آرد تخمیر صورت می گیرد و اسید لاکتیک تولید می شود که باعث ایجاد طعمی ترش و خوشایند در نان می شود. 

از انواع نان های معروف دنیا که با خمیر ترش تهیه می شوند میتوان نان خمیر ترش مصر، نان Coppia Ferrarese ایتالیا، نان Brodinski روسیه، نان Rewena روسیه، نان مالت، نان دمپر استرالیا و نان را بورگ دانمارک اشاره کرد. 

نان های تهیه شده با خمیر ترش جزو نان های سنتی و خوش عطر و طعم در سراسر دنیا هستند و دارای خواص غذایی بسیاری هستند. 

محبوب‌ ترین نان ها در جهان

قطعا همه مردم دنیا نان را به عنوان بخشی از غذای روزانه خود مصرف می کنند و از طعم دلچسب آن لذت می برند. در ادامه می خواهیم با چند نوع نان محبوب مردم دنیا آشنا شویم.

نان سفید: این نان جزو پر مصرف ترین نان های دنیاست ولی به دلیل عدم وجود سبوس و مواد مغذی کمتر نسبت به نان های سبوس دار جزو نان های سالم محسوب نمی شوند. 

باگت: نان فرانسوی با پوسته ترد و بافت متخلخل، مناسب برای سرو با سوپ و غذاهای مختلف.

نان سبوس‌دار: نانی سالم با فیبر بالا، تهیه‌شده از غلات کامل، ایده‌آل برای صبحانه.

نان خمیر ترش: نانی خوش‌عطر و طعم که با خمیر ترش به‌جای مخمر تهیه می‌شود.

نان چاودار: نانی تیره و سفت با فیبر بالا و طعم ملایم ترش، مناسب برای سلامت گوارش.

فوکاچیا: نان ایتالیایی اسفنجی شبیه خمیر پیتزا، مناسب برای سرو با غذاها یا هوموس.

نان چیاباتا: نان سفید فرانسوی-ایتالیایی با خمیر ترش، بافت سبک و پوسته ترد، مناسب ساندویچ.

نان پومپرنیکل: نانی سبک با طعم قوی و رنگ تیره، مناسب برای ساندویچ‌های سالم.

نان پیتا: نان نازک تهیه‌شده از آرد، آب، مخمر و نمک، مناسب برای سرو با کباب و غذاها.

خواص کلی نان ها 

نان ها عضو اصلی زنجیره غذایی انسان ها هستند و دارای خواص فراوانی می باشند، نانها چه به صورت صنعتی پخته شوند چه سنتی و یا جزو نان های سفید باشند یا قهوه ای دارای مزیت های فراوانی هستند که شامل:

تامین انرژی بدن 

50 درصد از مواد تشکیل دهنده نان نشاسته است و منبع خوبی برای تامین انرژی بدن می باشد. نشاسته حاوی گلوسید است و این ماده در بدن در کبد و عضلات بدن به صورت گلیکوژن ذخیره می شود و باعث تولید انرژی می شود. 

عملکرد بهتر گوارش

فیبر بالای موجود در نان ها به ویژه نان های سبوس دار و کامل باعث بهبود عملکرد گوارش و جلوگیری از یبوست می شود. 

کنترل وزن بدن 

مصرف نان های سبوس دار که فیبر بالا و همچنین گلوسیدهای پیچیده ای هستند باعث ایجاد حس سیری بیشتر و تنظیم اشتها می شود و از خوردن خوراکی های غیرضروری جلوگیری می کند و به کاهش وزن و تنظیم وزن بدن کمک می کند. 

بهبود عملکرد مغز

نان ها با تامین انرژی مورد نیاز مغز و همچنین به دلیل دارا بودن مواد مغذی باعث بهبود عملکرد مغزی می شوند و جزو گزینه های مناسب برای مصرف در وعده صبحانه می باشند.

 جمع بندی

همان‌طور که در این مقاله بررسی شد، نان‌ها از نظر شکل، حجم، مواد اولیه و روش پخت به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند؛ از نان‌های حجیم مانند تست و بروتشن گرفته تا نان‌های نیمه‌حجیم سنتی نظیر بربری، سنگک و لواش، و حتی نان‌های جهانی مانند باگت، بیگل و فوکاچیا. استفاده از مخمر یا خمیر ترش، تأثیر بسزایی در طعم، بافت و ارزش غذایی نان دارد و انتخاب آرد مناسب (گندم، جو، چاودار یا حتی برنج) نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت محصول نهایی دارد. همچنین دانستیم که نان نه‌تنها انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند، بلکه به عملکرد بهتر دستگاه گوارش، کنترل وزن و بهبود کارکرد مغز نیز کمک می‌نماید.

اگر شما نیز در حوزه تولید نان فعالیت دارید یا به دنبال ارتقاء کیفیت پخت نان در نانوایی خود هستید، استفاده از تجهیزات مدرن و تخصصی یک ضرورت است. صدرا پخت با ارائه انواع دستگاه‌های پخت نان سنتی و صنعتی، از جمله دستگاه‌های مخصوص نان لواش، تافتون، بربری و سنگک، آماده همراهی شما در مسیر بهبود بهره‌وری و کیفیت نان است. همین حالا برای دریافت مشاوره و انتخاب بهترین دستگاه نانوایی متناسب با نیاز کسب‌وکار خود با صدرا پخت در تماس باشید.

تماس با ما:

– شماره تلفن ثابت: ۰۴۴۳۲۷۳۳۲۰۹

– شماره موبایل: ۰۹۱۰۸۱۰۳۴۰۷

– ایمیل: info@sadrapokht.com

– وب سایت: http://sadrapokht.com

با انتخاب تجهیزات مناسب از شرکت صدرا پخت، کیفیت نان خود را ارتقاء دهید و رضایت مشتریان خود را جلب کنید!

سوالات متداول