Skip to content

انواع بهبود دهنده نان و کاربرد آن

انواع بهبود دهنده های نان

نان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی در رژیم روزانه مردم، همواره جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ تغذیه ما داشته است. کیفیت نان مصرفی مستقیماً بر رضایت مصرف‌کننده و سلامت جامعه اثر می‌گذارد؛ از همین رو، ارتقاء کیفیت نان به یکی از دغدغه‌های جدی نانواها و تولیدکنندگان این حوزه تبدیل شده است. یکی از رایج‌ترین راهکارها برای بهبود کیفیت نان، استفاده از بهبود دهنده نان است؛ ترکیبی که می‌تواند به افزایش حجم، لطافت، ماندگاری و یکنواختی نان کمک کند.

اما دستیابی به نانی باکیفیت، تنها وابسته به فرمولاسیون خمیر نیست؛ بلکه تجهیزات مورد استفاده در فرآیند نانوایی نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند. در این میان، دستگاه نانوایی با پخت یکنواخت، تنظیم دقیق دما و سازگاری با انواع فرمولاسیون، می‌توانند عملکرد بهبوددهنده‌ها را به حداکثر برسانند و نتیجه نهایی را به شکل قابل‌توجهی ارتقاء دهند.

در ادامه این مقاله، به بررسی کامل بهبوددهنده نان، نحوه عملکرد آن، تفاوت آن با خمیرمایه، مزایا و معایب استفاده، روش‌های کاربردی در فرآیند نانوایی و همچنین معرفی بهترین جایگزین‌های طبیعی خواهیم پرداخت.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:
انواع بهبود دهنده
انواع بهبود دهنده

بهبود دهنده نان چیست و چه کاربردی دارد؟

نان یکی از اصلی‌ترین اقلام غذایی در سبد خانوار ایرانی است و نقش مهمی در تغذیه روزمره مردم دارد. به همین دلیل، بهبود کیفیت نان همواره از اولویت‌های صنعت نانوایی بوده است.

بهبوددهنده نان (Bread Improver) ترکیبی پودری یا مایع است که به خمیر افزوده می‌شود تا کیفیت نهایی نان را از جنبه‌هایی مانند حجم، بافت، لطافت، تازگی و ماندگاری بهبود دهد. این ترکیب باعث می‌شود خمیر بهتر ور بیاید، ساختار منسجم‌تری پیدا کند و نان تولیدشده بافتی نرم، طعمی بهتر و ظاهری مطلوب‌تر داشته باشد.

در گذشته، از مواد طبیعی مانند روغن، ماست یا تخم‌مرغ برای بهبود کیفیت نان استفاده می‌شد. اما با پیشرفت فناوری‌های غذایی، بهبوددهنده‌های تخصصی جایگزین این مواد سنتی شده‌اند و امکان تولید نان‌هایی با کیفیت بالاتر و عمر مفید بیشتر را فراهم کرده‌اند.

این ترکیبات به‌ویژه برای نان‌های سنتی ایرانی مانند بربری، لواش و سنگک نیز کاربرد دارند و نه‌تنها به ورآمدن بهتر خمیر کمک می‌کنند، بلکه از کاهش حجم آن در مراحل پایانی تخمیر و پخت نیز جلوگیری می‌کنند.

بهبوددهنده‌ها همچنین باعث افزایش تحمل خمیر در برابر حرارت، کشش و تغییرات مکانیکی در مراحل مختلف پخت می‌شوند. در تولید صنعتی، استفاده از آن‌ها به همراه دستگاه نانوایی تونلی روتاری، باعث می‌شود نان بافتی نرم‌تر و حجمی یکنواخت‌تر داشته باشد و کیفیت نهایی محصول به طرز چشمگیری افزایش یابد.

نحوه عملکرد بهبود دهنده در نان

بهبود دهنده نان از موادی تشکیل شده است که گلوتن موجود در انواع آرد را فعال می‌کند. این موضوع به تولید گاز بیشتر کمک می‌کند و در نتیجه فرآیند ورز دادن و تخمیر خمیر سرعت می‌یابد و کیفیت خمیر به طور چشمگیری افزایش می‌یابد.

در تولید نان از اسید اسکوربیک به جهت بهبود احتباس گاز در خمیر، به وسیله اثر گذاری بر ترکیب گلوتن استفاده می شود. از دیدگاه شیمیایی اسید اسکوربیک یک عامل کاهنده و گاهی به عنوان آنتی اکسیدان محسوب می شود.

اسید اسکوربیک قابلیت خمیر برای نگهداری گاز را افزایش می دهد و امکان تولید نان با تخلخل بیشتر را فراهم می کند. این تغییرات همچنین باعث نرم و لطیف تر شدن نان در هنگام لمس می شود و حس تازگی بیشتر را به خریدار می دهد.

بهبود دهنده اسید اسکوربیک در طول مخلوط شدن باعث تغییر در ویژگی رئولوژی خمیر خواهد شد و در مقایسه با خمیرهایی که با افزودن پتاسیم برومات بهبود یافته اند، در برابر تغییر شکل مقاوم تر است. پتاسیم برومات تا زمانی  اثر خود را مشخص می کند که خمیر به مراحل پایانی و مراحل اولیه پخت برسد.

نحوه عملکرد انواع بهبود دهنده نان متفاوت است و برخی از آن ها اثراتشان با یکدیگر کاملا متفاوت است. در نتیجه پیش از استفاده، شناخت عملکرد انواع بهبود دهنده ها لازم است. به عنوان مثال برخی از بهبود دهنده ها سبب قوام خمیر نان و برخی دیگر سبب کاهش تراکم خمیر می شوند.

بهبود دهنده و خمیرمایه
بهبود دهنده و خمیرمایه

تفاوت بهبود دهنده نان با خمیر مایه

بهبوددهنده نان معمولاً به خمیرهایی اضافه می‌شود که قبلاً خمیر مایه یا همان مخمر نان به آنها افزوده شده و فرآیند تخمیر و به عمل آمدن خمیر در آنها طولانی‌تر است. این مواد کمک می‌کنند تا ویژگی‌های نان مانند بافت نرم‌تر، حجم بیشتر، رنگ بهتر و ماندگاری طولانی‌تر بهبود پیدا کند. معمولاً به ازای هر نیم کیلوگرم آرد، حدود ۳ گرم بهبوددهنده نان اضافه می‌شود تا تاثیر مطلوب را داشته باشد.

در مقابل، خمیر مایه تنها نقش تخمیر خمیر را ایفا می‌کند و با تولید گاز دی‌اکسید کربن باعث افزایش حجم نان می‌شود. خمیر مایه بخش اساسی و ضروری برای تهیه نان است، چرا که بدون آن خمیر قادر به ور آمدن و حجیم شدن نیست. اما بهبوددهنده‌ها الزامی نیستند و بیشتر به منظور افزایش کیفیت نهایی نان و بهبود خواص ظاهری و طعمی آن استفاده می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت خمیر مایه برای پخت نان ضروری است، اما بهبوددهنده‌ها به عنوان مکملی برای ارتقاء کیفیت و تجربه بهتر نان به کار می‌روند.

فواید و مزایای استفاده از بهبود دهنده نان

استفاده از بهبوددهنده نان مزایای متعددی برای کیفیت خمیر و محصول نهایی دارد. این ترکیبات عملکرد خمیر را در مراحل مختلف آماده‌سازی و پخت بهبود می‌بخشند و نقش مهمی در تولید نان باکیفیت ایفا می‌کنند.

از مهم‌ترین فواید بهبوددهنده‌ها می‌توان به افزایش سرعت عمل‌آوردن خمیر و کاهش زمان حجیم شدن اشاره کرد. این مواد باعث تسریع فرآیند ورز دادن و تخمیر می‌شوند و با افزایش حجم خمیر در زمان تخمیر، نانی حجیم‌تر و خوش‌فرم‌تر تولید می‌کنند.

بهبوددهنده‌ها همچنین باعث ایجاد بافت نرم، لطیف و یکنواخت در نان می‌شوند و چسبندگی خمیر را کاهش می‌دهند. یکی دیگر از مزایای کلیدی، بهبود بافت نان پس از پخت است که موجب رضایت بیشتر مصرف‌کننده از نظر طعم و ظاهری می‌شود.

علاوه بر این، این ترکیبات با افزایش مقاومت خمیر در برابر تغییرات دمایی و شرایط آب‌وهوایی، پایداری آن را در مراحل پایانی پخت حفظ می‌کنند و مانع افت کیفیت محصول می‌شوند.

از دیگر تأثیرات مثبت آن‌ها می‌توان به افزایش ماندگاری و تازگی نان، تحمل بالاتر خمیر در برابر حرارت و کشش و حتی سفیدتر شدن رنگ آرد اشاره کرد.

در نانوایی‌های صنعتی، استفاده از بهبوددهنده به همراه دستگاه‌های پیشرفته مانند نانوایی‌های تونلی یا روتاری، موجب پخت یکنواخت‌تر و افزایش کیفیت نهایی نان به صورت چشمگیر می‌شود.

معایب استفاده از بهبود دهنده در خمیر

بهبود دهنده نان علیرغم اینکه می تواند فرآیند پخت را تسهیل و کیفیت نان را افزایش دهد برای سلامتی بسیار مضر است. بهبود دهنده نان حاوی مواد اکسید کننده از جمله ” پتاسیم برومات ” است که به جهت افزایش حجم و کیفیت به خمیر اضافه می شود، اما مطالعات متعدد ثابت کرده است که این ماده بسیار خطرناک است.

ثابت شده است که برومات پتاسیم که در خمیردندان و ماده تصفیه آب نیز استفاده می شود، یک ماده سرطان زا است که خطر ابتلا به انواع سرطان را در بدن افزایش می دهد، بنابراین در برخی از کشورها مصرف آن ممنوع است.

بدین منظور به افرادی که در زمینه پخت و پز و تهیه انواع نان و شیرینی فعالیت می‌کنند توصیه می شود برای حفظ سلامتی انسان تا حد امکان از بهبود دهنده نان استفاده نکنند و جایگزینی طبیعی برای آن با مواد اولیه تضمین شده تهیه کنند.

بهبود دهنده نان
بهبود دهنده نان

راهکارهای استفاده از بهبود دهنده‌ها در فرآیند نان‌پزی

بهبوددهنده‌ها به‌ویژه در نان‌پزی صنعتی و تولید انبوه نقش مهمی دارند، زیرا به استانداردسازی محصول، افزایش کارایی تولید و کاهش ضایعات کمک می‌کنند. انواع مختلفی از بهبوددهنده‌ها وجود دارند، از جمله اکسیدان‌ها، امولسیفایرها، آنزیم‌ها و مواد نگهدارنده که هر کدام عملکرد خاصی در فرآیند نان‌پزی دارند. استفاده صحیح از این مواد می‌تواند نان‌هایی با بافت نرم‌تر، پوسته تردتر و ماندگاری طولانی‌تر تولید کند. در ادامه، به جنبه‌های کلیدی استفاده از بهبوددهنده‌ها در فرآیند نان‌پزی پرداخته شده است.

1. میزان مناسب استفاده در فرمولاسیون نان

میزان استفاده از بهبوددهنده‌ها به نوع نان، فرمولاسیون خمیر و نوع بهبوددهنده بستگی دارد. به طور کلی، بهبوددهنده‌ها به مقدار 0.5 تا 2 درصد وزن آرد در فرمولاسیون اضافه می‌شوند. برای مثال:

  • اکسیدان‌ها (مانند اسید آسکوربیک): معمولاً 0.01 تا 0.03 درصد برای تقویت شبکه گلوتن.
  • امولسیفایرها (مانند لسیتین): 0.5 تا 1 درصد برای بهبود بافت و نرمی.
  • آنزیم‌ها (مانند آمیلاز): مقادیر بسیار کم (0.005 تا 0.02 درصد) برای بهبود تخمیر و حجم.

استفاده بیش از حد می‌تواند باعث سفتی خمیر یا طعم نامطلوب شود، در حالی که مقدار ناکافی اثرگذاری لازم را نخواهد داشت. توصیه می‌شود فرمولاسیون را با آزمایش‌های کوچک تنظیم کنید و نتایج را بررسی کنید.

2. نکات مهم هنگام افزودن بهبوددهنده به خمیر

برای دستیابی به بهترین نتیجه، رعایت نکات زیر هنگام افزودن بهبوددهنده ضروری است:

  1. توزیع یکنواخت: بهبوددهنده را با آرد خشک مخلوط کنید تا از توزیع یکنواخت در خمیر مطمئن شوید.
  2. دمای مناسب: برخی بهبوددهنده‌ها، مانند آنزیم‌ها، در دماهای بالا غیرفعال می‌شوند. دمای خمیر را بین 25 تا 30 درجه سانتی‌گراد نگه دارید.
  3. سازگاری با مواد دیگر: از تداخل بهبوددهنده با سایر مواد (مانند نمک یا شکر) جلوگیری کنید. برای مثال، نمک می‌تواند فعالیت برخی آنزیم‌ها را کاهش دهد.
  4. کیفیت مواد اولیه: بهبوددهنده نمی‌تواند ضعف آرد کم‌کیفیت را به طور کامل جبران کند. از آرد با پروتئین مناسب (10-13 درصد برای نان‌های سنتی) استفاده کنید.
  5. آزمایش اولیه: همیشه قبل از تولید انبوه، بهبوددهنده را در مقیاس کوچک آزمایش کنید.

3. زمان‌بندی افزودن بهبوددهنده در مراحل آماده‌سازی

زمان افزودن بهبوددهنده به فرآیند نان‌پزی تأثیر مستقیمی بر کارایی آن دارد:

  • مرحله مخلوط کردن اولیه: بهبوددهنده‌های پودری (مانند اسید آسکوربیک یا آنزیم‌ها) باید در ابتدای فرآیند با آرد مخلوط شوند تا به طور یکنواخت در خمیر پخش شوند.
  • مرحله ورز دادن: امولسیفایرهای مایع یا چربی‌دار (مانند مونوگلیسریدها) می‌توانند در میانه فرآیند ورز دادن اضافه شوند تا به ساختار خمیر کمک کنند.
  • مرحله تخمیر: برخی آنزیم‌ها (مانند آمیلاز) در طول تخمیر اثر خود را نشان می‌دهند. افزودن آن‌ها در ابتدای فرآیند به خمیر فرصت می‌دهد تا قندهای قابل تخمیر تولید کند.
  • اجتناب از افزودن دیرهنگام: افزودن بهبوددهنده در مراحل پایانی (مانند شکل‌دهی یا پخت) معمولاً بی‌تأثیر است، زیرا زمان کافی برای اثرگذاری وجود ندارد.

با رعایت این زمان‌بندی، می‌توانید از عملکرد بهینه بهبوددهنده‌ها در بهبود کیفیت نان اطمینان حاصل کنید.

اجزای بهبود دهنده نان

جدول زیر اطلاعات مربوط به انواع بهبوددهنده‌های نان، عملکرد، مثال‌ها و توضیحات اضافی آن‌ها را ارائه می‌دهد:

نوع بهبوددهندهعملکردمثال‌هاتوضیحات
سفیدکننده‌هاسفید کردن آرد و کمک به توسعه شبکه گلوتناوره، برومات پتاسیم، فسفاتبه بهبود رنگ و تقویت ساختار خمیر کمک می‌کنند.
اکسیدکننده‌هاتقویت فرآیند توسعه گلوتناسید آسکوربیک، برومات پتاسیم، فسفاتگاهی مکانیزم مشابه سفیدکننده‌ها دارند و به استحکام خمیر کمک می‌کنند.
کاهنده‌هاشکستن شبکه پروتئینی، کاهش زمان ورز دادن، کاهش خاصیت کشسانی و دوره تخمیرلسیتین، اسید فوماریک، بی‌سولفیت سدیم، مخمرهای غیربالابرنده، اسید آسکوربیکبرای بهبود کارایی خمیر و کاهش زمان فرآیند استفاده می‌شوند.
آنزیم‌هابهبود خواص خمیر، تجزیه نشاسته به قند برای تخمیر سریع‌ترآمیلاز، پروتئینازمقادیر کم آن‌ها نتایج سریع‌تر و کامل‌تری در تخمیر و بهبود بافت فراهم می‌کند.

دلیل استفاده از بهبود دهنده و تاثیر آن در خمیر

بهبوددهنده‌ها به دلایل متعددی در فرآیند نان‌پزی مورد استفاده قرار می‌گیرند و تأثیرات قابل‌توجهی بر ویژگی‌های خمیر و محصول نهایی دارند. این مواد به بهبود کیفیت نان، افزایش کارایی تولید و پاسخگویی به نیازهای مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند. در ادامه، دلایل اصلی استفاده از بهبوددهنده‌ها و اثرات آن‌ها بر خمیر بررسی شده است. در ادامه توضیح می‌دهیم که چرا بهبوددهنده‌ها در نان‌پزی ضروری‌اند؟

بهبوددهنده‌ها به نان‌پزان کمک می‌کنند تا چالش‌های مرتبط با کیفیت آرد، تنوع مواد اولیه و نیازهای تولید صنعتی را برطرف کنند. دلایل کلیدی استفاده از آن‌ها شامل موارد زیر است:

  • بهبود کیفیت خمیر: بهبوددهنده‌ها شبکه گلوتن را تقویت کرده و خاصیت ارتجاعی خمیر را بهبود می‌بخشند، که منجر به نانی با حجم بهتر و بافت یکنواخت‌تر می‌شود.
  • افزایش ماندگاری: امولسیفایرها و آنزیم‌ها می‌توانند با کاهش سرعت بیات شدن، ماندگاری نان را افزایش دهند.
  • استانداردسازی محصول: در تولید انبوه، بهبوددهنده‌ها به حفظ ثبات کیفیت در برابر تغییرات مواد اولیه کمک می‌کنند.
  • کاهش زمان تولید: برخی بهبوددهنده‌ها مانند کاهنده‌ها و آنزیم‌ها زمان ورز دادن و تخمیر را کاهش داده و فرآیند تولید را سریع‌تر می‌کنند.

تأثیرات کلیدی بهبوددهنده‌ها بر ویژگی‌های خمیر

بهبوددهنده‌ها با تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی خمیر، تأثیرات متنوعی بر فرآیند نان‌پزی دارند:

  • تقویت ساختار گلوتن: اکسیدکننده‌هایی مانند اسید آسکوربیک با ایجاد پیوندهای دی‌سولفیدی، شبکه گلوتن را مستحکم‌تر می‌کنند. این امر به خمیر استحکام بیشتری داده و از افت حجم نان جلوگیری می‌کند.
  • بهبود خاصیت کشسانی: کاهنده‌ها با تنظیم شبکه پروتئینی، خاصیت کشسانی خمیر را متعادل کرده و کار با خمیر را آسان‌تر می‌کنند.
  • افزایش ظرفیت نگهداری گاز: امولسیفایرها با بهبود ساختار حباب‌های گاز در خمیر، به افزایش حجم نان و ایجاد بافتی نرم و یکنواخت کمک می‌کنند.
  • تسریع تخمیر: آنزیم‌هایی مانند آمیلاز با تجزیه نشاسته به قندهای ساده، فعالیت مخمر را تقویت کرده و زمان تخمیر را کوتاه می‌کنند.
بهبود دهنده های نان
بهبود دهنده های نان

جایگزین طبیعی بهبود دهنده نان 

بهبوددهنده‌های شیمیایی نان، مانند پتاسیم برومات یا اسید آسکوربیک، اگرچه کیفیت نان را افزایش می‌دهند، ممکن است برای سلامتی مضر باشند یا در برخی کشورها ممنوع باشند. به همین دلیل، بسیاری از نانوایان به دنبال جایگزین‌های طبیعی هستند که هم بی‌خطر باشند و هم کیفیت نان را بهبود دهند. در این بخش، بهترین جایگزین‌های طبیعی برای بهبوددهنده‌های نان معرفی شده‌اند که می‌توانند بافت، طعم و ماندگاری نان را بهبود بخشند. این مواد به‌راحتی در دسترس هستند و برای نانوایی‌های خانگی و صنعتی مناسب‌اند.

۱. سرکه و بیکینگ پودر

ترکیب سرکه و بیکینگ پودر یکی از محبوب‌ترین جایگزین‌های طبیعی برای بهبوددهنده‌های شیمیایی است. این ترکیب با ایجاد واکنش شیمیایی، گاز دی‌اکسید کربن تولید می‌کند که به ور آمدن خمیر و افزایش حجم نان کمک می‌کند.

  • مزایا:
    • بی‌خطر و مناسب برای سلامتی.
    • باعث ایجاد بافت نرم و ترد در نان می‌شود.
    • در دسترس و مقرون‌به‌صرفه
  • مناسب برای: نان‌های سنتی مانند لواش، بربری و نان‌های خانگی.

۲. ماست یا آب پنیر

ماست و آب پنیر (مایع باقی‌مانده از تهیه پنیر) به دلیل اسیدیته طبیعی، به‌عنوان جایگزین‌های عالی برای بهبوددهنده‌ها عمل می‌کنند. این مواد به تجزیه پروتئین‌ها و نشاسته کمک کرده و فرآیند تخمیر را تسریع می‌کنند.

  • مزایا:
    • طعم ملایم و مطبوع به نان می‌دهد.
    • ماندگاری نان را افزایش می‌دهد.
    • غنی از مواد مغذی مانند کلسیم و پروبیوتیک‌ها (در ماست).
  • نان‌های سنتی و نان‌های صنعتی مانند نان تست.

۳. عسل یا شیره مالت

عسل و شیره مالت به دلیل قندهای طبیعی، به تغذیه مخمر کمک کرده و تخمیر را بهبود می‌دهند. همچنین باعث ایجاد رنگ طلایی و طعم دلپذیر در نان می‌شوند.

  • مزایا:
    • طعم و عطر نان را غنی‌تر می‌کند.
    • به افزایش ماندگاری نان کمک می‌کند.
    • کاملاً طبیعی و بی‌خطر.
  • مناسب برای: نان‌های شیرین، نان تست و نان‌های فانتزی.

۴. آب سیب‌زمینی

آب سیب‌زمینی (مایع حاصل از جوشاندن سیب‌زمینی) به دلیل داشتن نشاسته و مواد مغذی، به‌عنوان یک بهبوددهنده طبیعی عمل می‌کند و باعث لطافت و نرمی خمیر می‌شود.

  • مزایا:
    • بافت نان را نرم و یکنواخت می‌کند.
    • به افزایش رطوبت و ماندگاری نان کمک می‌کند.
    • کاملاً طبیعی و در دسترس.
  • مناسب برای: نان‌های سنتی و نان‌های نرم مانند نان ساندویچی.

۵. روغن‌های طبیعی (روغن زیتون یا کره)

روغن‌های طبیعی مانند روغن زیتون یا کره، به‌عنوان بهبوددهنده‌های سنتی، به نرمی خمیر و افزایش ماندگاری نان کمک می‌کنند.

  • مزایا:
    • باعث ایجاد پوسته ترد و بافت داخلی نرم می‌شود.
    • طعم غنی به نان می‌افزاید.
    • به‌ویژه برای نان‌های مدیترانه‌ای مناسب است.
  • مناسب برای: نان‌های فانتزی، نان باگت و نان‌های خانگی.

بهترین بهبود دهنده طبیعی نان

یکی از بهترین بهبود دهنده های طبیعی نان ترکیب سرکه و بیکینگ پودر است که علاوه بر بی خطر بودن، نتایج شگفت انگیزی را به همراه دارد.این ترکیب که از سرکه و بکینگ پودر ساخته می شود جایگزینی مناسب برای بهبود دهنده های شیمیایی بازار است. مواد زیر را به خوبی با هم مخلوط کرده و قبل از آب روی خمیر بریزید:

  • 1 قاشق غذاخوری شکر
  • 1 قاشق غذاخوری آرد سفید
  •  1 قاشق غذاخوری بیکینگ پودر
  •  2 قاشق غذاخوری سرکه
  • 2 قاشق غذاخوری مخمر

چگونه بهبود دهنده مناسب برای نان خود انتخاب کنیم؟

انتخاب بهبوددهنده مناسب می‌تواند کیفیت نان شما را خیلی بهتر کند. بهبوددهنده‌های نان موادی هستند که به نان کمک می‌کنند نرم‌تر شود، بهتر پف کند، مدت بیشتری تازه بماند و طعم خوبی داشته باشد. اما چون مدل‌های مختلفی از این بهبوددهنده‌ها در بازار هست، ممکن است ندانید کدام‌یک برای نان شما مناسب‌تر است. در این مقاله، چند نکته ساده و کاربردی را با شما به اشتراک می‌گذاریم که نانواهای با تجربه سال‌هاست از آن‌ها استفاده می‌کنند تا بهترین نتیجه را بگیرند.

1. نوع نان خود را مشخص کنید

اولین قدم، شناخت نوع نانی است که می‌خواهید تولید کنید. نان‌های مختلف نیازهای متفاوتی دارند:

  • نان‌های سنتی (مثل سنگک یا بربری): این نان‌ها معمولاً به بهبوددهنده‌هایی نیاز دارند که بافت ترد و پوسته‌ای ضخیم ایجاد کنند.
  • نان‌های صنعتی (مثل نان تست یا باگت): این نان‌ها به بهبوددهنده‌هایی نیاز دارند که حجم زیاد، بافت نرم و ماندگاری طولانی‌مدت را تضمین کنند.
  • نان‌های بدون گلوتن: این نوع نان‌ها به بهبوددهنده‌های خاصی مانند صمغ گوار یا زانتان نیاز دارند تا جایگزین خاصیت ارتجاعی گلوتن شوند.

2. هدف خود از استفاده از بهبوددهنده را مشخص کنید

آیا به دنبال بهبود بافت، افزایش ماندگاری، یا تقویت طعم هستید؟ برخی از اهداف رایج استفاده از بهبوددهنده‌ها عبارتند از:

  • افزایش حجم نان: موادی مانند اسید اسکوربیک (ویتامین C) یا آنزیم‌های آمیلاز می‌توانند به افزایش حجم خمیر کمک کنند.
  • بهبود بافت: امولسیفایرهایی مثل لسیتین یا مونوگلیسیریدها بافت نان را نرم‌تر و یکنواخت‌تر می‌کنند.
  • افزایش ماندگاری: افزودنی‌هایی مانند کلسیم پروپیونات یا سوربات پتاسیم از کپک‌زدگی جلوگیری می‌کنند.
  • تقویت طعم: موادی مانند مالت یا عصاره مخمر می‌توانند طعم و عطر نان را غنی‌تر کنند.

3. ترکیبات بهبوددهنده را بررسی کنید

هر بهبوددهنده ترکیبی از مواد فعال است. مهم است که برچسب محصول را بخوانید و ترکیباتی را انتخاب کنید که با نیازهای شما همخوانی دارند. برخی از ترکیبات رایج عبارتند از:

  • آنزیم‌ها (مانند آمیلاز یا پروتئاز): برای بهبود تخمیر و تقویت ساختار خمیر.
  • امولسیفایرها (مانند DATEM یا لسیتین): برای بهبود بافت و افزایش پایداری خمیر.
  • اکسیدان‌ها (مانند اسید اسکوربیک): برای تقویت شبکه گلوتن و افزایش حجم.
  • مواد ضدکپک (مانند کلسیم پروپیونات): برای افزایش ماندگاری.

4. شرایط تولید خود را در نظر بگیرید

شرایط محیطی و تجهیزات نانوایی شما نیز در انتخاب بهبوددهنده تأثیرگذار است:

  • دمای محیط: در محیط‌های گرم و مرطوب، بهبوددهنده‌هایی با خاصیت ضدکپک قوی‌تر مناسب‌تر هستند.
  • نوع فر: اگر از فرهای سنتی استفاده می‌کنید، ممکن است به بهبوددهنده‌هایی نیاز داشته باشید که پوسته نان را تردتر کنند.
  • زمان تخمیر: برای فرآیندهای تخمیر کوتاه، بهبوددهنده‌هایی با آنزیم‌های قوی‌تر مناسب هستند.

5. استانداردها و محدودیت‌های قانونی را بررسی کنید

در برخی کشورها، استفاده از برخی افزودنی‌ها محدود یا ممنوع است. مطمئن شوید که بهبوددهنده انتخابی شما با استانداردهای غذایی کشورتان (مانند استانداردهای سازمان غذا و دارو در ایران) مطابقت دارد. همچنین، اگر نان شما برای گروه‌های خاصی مانند افراد با رژیم‌های غذایی خاص تولید می‌شود، به برچسب‌گذاری و ترکیبات حساسیت‌زا توجه کنید.

در انتخاب بهترین بهبوددهنده، علاوه بر شناخت نوع نان و ترکیبات بهبوددهنده، باید شرایط پخت نان را نیز در نظر گرفت. نوع تنورنانوایی که استفاده می‌کنید، می‌تواند بر عملکرد بهبوددهنده تأثیر مستقیم بگذارد. برای مثال، برخی از بهبوددهنده‌ها در دماهای بالا یا در فرآیند پخت سریع تنورهای صنعتی عملکرد بهتری دارند، در حالی که برخی دیگر برای پخت‌های سنتی و تنورهای آجری مناسب‌تر هستند. بنابراین، هماهنگی بین فرمولاسیون خمیر، نوع بهبوددهنده و تنور نانوایی نقش مهمی در دستیابی به نان با کیفیت، بافت مناسب و ماندگاری بالا ایفا می‌کند.

حس واقعی نان تازه با دستگاه‌های صدرا پخت

در این مقاله با هم درباره بهبوددهنده‌های نان صحبت کردیم و دیدیم که استفاده درست از این مواد چقدر می‌تواند کیفیت نان شما را بهتر کند. بهبوددهنده‌ها کمک می‌کنند نان بافت نرم‌تر، حجم بیشتر و ماندگاری بهتری داشته باشد. همچنین فهمیدیم که انتخاب تنور مناسب و تنظیم درست دمای پخت، نقش خیلی مهمی در تولید نان با کیفیت دارد.

برای اینکه نان شما همیشه خوشمزه و با کیفیت باشد، باید تمام این موارد را به خوبی بشناسید و به کار ببرید. شرکت صدرا پخت آذربایجان با طراحی و تولید دستگاه‌های نانوایی به‌روز و حرفه‌ای، آماده است که همراه شما باشد و به شما کمک کند بهترین نان را تهیه کنید. اگر کافی در صنعت نان ندارید، نگران نباشید. مهم‌ترین نکته صبر، دقت در استفاده از مواد و شناخت درست دستگاه‌هاست. با راهنمایی و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌توانید هر روز بهتر و بهتر شوید و نانی خوش‌طعم و پرطرفدار تولید کنید.

تماس با ما:

– شماره تلفن ثابت: ۰۴۴۳۲۷۳۳۲۰۹

– شماره موبایل: ۰۹۱۰۸۱۰۳۴۰۷

– ایمیل: info@sadrapokht.com

– وب سایت: http://sadrapokht.com

با انتخاب تجهیزات مناسب از شرکت صدرا پخت، کیفیت نان خود را ارتقاء دهید و رضایت مشتریان خود را جلب کنید!

سوالات متداول

 آیا بهبود دهنده نان باعث سرطان می شود؟

این مواد یک ماده خطرناک مضر برای سلامتی انسان بوده و در دراز مدت باعث ایجاد بیماری های سرطانی می شوند.

منظور از بهبود دهنده نان چیست؟

بهبود دهنده نان مخلوط نرمی است که حاوی اکسیدان ها، آنزیم ها، امولسیفایرها، ویتامین ها و برخی مواد است که خمیر را تثبیت می کند، شبکه گلوتن آرد را تقویت می کند.

  بهبود دهنده خمیر چه کاری انجام می دهد؟

این محصول نان را سبک تر، ترد‌تر و خوش‌طعم تر می کند و به ماندگاری طولانی تر نان کمک می کند.

سرکه جایگزین مناسبی برای بهبوده نان است؟

سرکه یک اسید ملایم محسوب می شود که به تجزیه نشاسته و پروتئین در نان می پردازد. با افزودن این ماده، سطح pH خمیر تغییر می کند و سبب ور آمدن، افزایش حجم و تردی و لطافت نان می شود. به بیان دیگر سرکه همان نتایج مطلوب و شگفت انگیز بهبود دهنده نان را به دنبال دارد .

آیا جوش شیرین بهبود دهنده نان است؟

هم جوش شیرین و هم بیکینگ پودر در صورتی که قبل از پخت به مواد پخته شده اضافه شود، به دلیل آزاد کردن گاز دی اکسید کربن، سبب افزایش حجم و پف کردن خمیر می شوند. بکینگ پودر (مخمر) حاوی جوش شیرین است اما هر دو ماده در شرایط مختلفی استفاده می شوند.

9 Comments

  1. سعید راد

    ممنون از توضیحات زیبا

  2. باهره اورنگی

    این ۵ مورد به عنوان بهبود دهنده برای چه مقدار ارد است ؟؟؟

    • ghanbarpour

      به هر نیم کیلو آرد سه گرم بهبود دهنده اضافه می کنیم

  3. محمودی

    سلام
    ضمن تشکر از مقاله خوبتون، در قسمتی که فرمول بهبود دهنده طبیعی رو شرح دادیم، چون مقیاستون بر اساس قاشق است، سوالم اینه که برای هر نیم کیلو آرد چه مقدار از سرکه، آرد، شکر و … اضافه کنیم؟

    ممنون میشم به جای گرم، بر اساس قاشق غذاخوری یا چایخوری بفرمایید‌.

  4. افشین بردباری

    مصرف زیاد بهبود دهنده خمیر باعث چه مشکلاتی میشه ؟ مصرف زیاد بهبود دهنده باعث مریضی میشه ؟

    • pouya

      با سلام و وقت بخیر. بله استفاده هر چیزی بیش از اندازه تعیین شده باعث مریضی میشه

  5. آریا رستمی

    خیلی مقاله خوبی بود. لطفا در مورد طرز تهیه بهبود دهنده نان خانگی هم بذارید .

    • pouya

      ممنون از نظر شما. بله حتما در دستور کار قرار میگیره.

  6. Moradi

    سلام برای رفع شل بودن خمیر در اثر گرما، از کدام ماده باید استفاده کرد


Add a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *